INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Siemiatyczach

Zdobnik szkła 731610

• Dekorator ozdób szklanych.
• Dekorator szkła.
• Dekorator wyrobów szklanych.
• Grawer szkła.
• Kugler.
• Litograf szkła.
• Malarz matownik szkła.
• Malarz na szkle.
• Malarz ozdób choinkowych.
• Malarz szkła.
• Szlifierz kryształów.
• Zdobnik szkła gospodarczego.
• Zdobnik szkła kryształowego.
• Zdobnik szlifierz szkła.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 7316 Signwriters, decorative painters, engravers and etchers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie PO KL (2011–2013) „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Dariusz Bergier – PORTAL sp. z o.o., Pracownia Konserwacji i Rekonstrukcji Mebli Historycznych, Tuszyn.
• Magdalena Bujniewicz – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Joanna Kowalska-Wolszczak – Fundacja „Żywioły ziemi”, Nowy Staw.
• Magdalena Makać – PBS sp. z o.o., Sopot.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Małgorzata Domańska-Plichta – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Magdalena Jackman – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Ryszard Pieńkowski – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Sebastian Stefański – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Daria Świsulska – PBS sp. z o.o., Sopot.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Dominika Karczewska – Pracownia Ceramiki Artystycznej Dominiki Karczewskiej, Łódź.
• Zuzanna Markiewicz – Zuzanna Markiewicz Design, Pabianice.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Iwona Derda – Wielkopolska Izba Rzemieślnicza w Poznaniu, Luboń.
• Karolina Karpińska – Specjalna Szkoła Podstawowa nr 26 w Lublinie, Nałęczów.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Zdobnik szkła wykonuje prace związane z podwyższeniem wartości estetycznej wyrobów szklanych poprzez ich zdobienie technikami ręcznymi lub mechanicznymi.

Opis pracy

Zdobnik szkła jest zawodem o charakterze artystyczno-usługowym.

Celem pracy w zawodzie zdobnik szkła jest ozdabianie wyrobów użytkowych i dekoracyjnych wykonanych ze szkła.

Ze względu na wartość temperatur, jakim poddawane są nanoszone na powierzchnię szkła dekoracje, wyróżnia się dwie grupy metod zdobienia:

• zdobienie na gorąco, w którym dekoracje po naniesieniu spajane są z podobraziem w procesie topnienia,
• zdobienie na zimno, w którym szklane przedmioty po udekorowaniu nie są poddawane działaniu wysokich temperatur, aby utrwalić efekt dekoracyjny.

W obu tych grupach zdobienie szkła może być wykonywane ręcznie, chemicznie lub mechanicznie, z zastosowaniem maszyn czy też zautomatyzowanych linii do zdobienia różnego rodzaju wyrobów ze szkła.

Do przeniesienia na szkło kolorowego wzoru czy obrazu zdobnik szkła używa specjalistycznych materiałów, których cechą charakterystyczną jest zdolność do łączenia się ze szkłem na zimno lub w trakcie wypału w piecu. Są to różnego rodzaju farby szkliwne ² i ceramiczne, szkliwa i fryty szklane ³.

W zawodzie zdobnik szkła można wyróżnić wąskie specjalizacje, wynikające z rodzaju stosowanych technik zdobienia. W efekcie zdobnik szkła, który chce zmienić technikę zdobienia, zobligowany jest najpierw do przeszkolenia się i zapoznania z nią.

Wśród zdobników szkła wyróżnia się:

• malarzy szkła, którzy stosują technikę malowania ręcznego polegającą na nanoszeniu na powierzchnię szkła farby przy pomocy pędzla, aerografu ¹, tamponu, stempla ¹², szablonu lub gąbki,
• zdobników szlifierzy, którym przyporządkowane są działania związane ze zdzieraniem, gładzeniem i polerowaniem powierzchni oraz obrzeży wyrobów za pomocą szlifierek ¹³, materiałów ściernych i wody oraz grawerów, którym powierza się rzeźbienie lub ręczne rytowanie ¹⁰ skomplikowanych, artystycznych dekoracji na powierzchni szkła,
• operatorów maszyn obsługujących maszyny sitodrukowe ¹¹, matownice ⁶ próżniowe i sprężarkowe służące do malowania mechanicznego oraz maszyny do rytowania, rzeźbienia, pantografy ⁷ lub całe linie technologiczne do zdobienia szkła,
• kalkarzy, którzy do zdobienia stosują kalkomanię, metodę polegającą na naklejaniu gotowych dekoracji na powierzchni szkła.

W ramach malowania ręcznego wyróżniamy dwa sposoby malowania szkła:

• malowanie na zimno, z zastosowaniem farb, które nie przylegają trwale do szkła,
• malowanie trwałe, wymagające zastosowania farb ceramicznych i wypalania wyrobu we właściwej do rodzaju szkła temperaturze.

Technika malowania ręcznego jest bardzo pracochłonna i wymaga od wykonawcy wysokich kwalifikacji, przede wszystkim uzdolnień artystycznych i talentu.

• Bardzo istotnym etapem w procesie zdobienia wyrobów ze szkła jest przygotowywanie wyrobu do malowania, w szczególności dekorowana powierzchnia szklana musi być czysta i odtłuszczona. Tak przygotowane czyste powierzchnie powinny być poddane zdobieniu zaraz po umyciu i wysuszeniu. Przed zdobieniem zdobnik szkła zobligowany jest do sprawdzenia powierzchni w celu identyfikacji ewentualnych wad szkła, które uniemożliwiają prawidłowe nałożenia dekoracji.
• Po wykonaniu zdobienia zdobnik szkła kontroluje jakość wykonanych prac oraz wprowadza ewentualne korekty.

Sposoby wykonywania pracy

Zdobnik szkła, w ramach określonej specjalizacji, wykonuje prace ręcznie lub z zastosowaniem maszyn i urządzeń do zdobienia szkła. Jego praca polega m.in. na:

• projektowaniu dekoracji dostosowanej do rodzaju i kształtu wyrobu,
• przygotowywaniu wyrobu do malowania,
• dobieraniu metody i techniki wykonywania zdobienia szkła,
• przygotowywaniu wyrobu ze szkła do dekorowania poprzez oczyszczanie powierzchni,
• ręcznym malowaniu szkła, w szczególności:
  • przygotowywaniu farb do malowania,
  • przygotowywaniu narzędzi,
  • wykonywaniu malowania,
  • wykonywaniu wypalania,
• szlifowaniu (zdzieraniu), gładzeniu i polerowaniu powierzchni oraz obrzeży wyrobów za pomocą szlifierek,
• grawerowaniu wzorów,
• obsługiwaniu maszyn i linii technologicznych do zdobienia ceramiki,
• wykonywaniu zdobienia szkła techniką kalkomanii, czyli przenoszeniu gotowego wzoru dekoracyjnego z papierowego materiału na powierzchnię wyrobu ze szkła.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2. Kompetencja zawodowa.

Warunki pracy

Zdobnik szkła wykonuje pracę w zamkniętych pomieszczeniach w pracowniach artystycznych i zakładach rzemieślniczych lub w wydzielonych pomieszczeniach, wkomponowanych w linię produkcyjną, w zakładach (hutach szkła) produkujących np. zdobione wyroby ze szkła.

Pomieszczenia, gdzie wykonywana jest praca, posiadają zazwyczaj oświetlenie dzienne i sztuczne oraz obowiązkowo, ze względu na wykonywane prace, instalację wentylacyjną. Mogą dodatkowo być wyposażone także w instalację klimatyzacyjną.

Czynności zawodowe związane z ręcznym zdobieniem i kontrolą jakości pracownik wykonuje przeważnie w pozycji siedzącej. Warunkiem koniecznym do wykonywania pracy jest dobre oświetlenie na stanowisku pracy, umożliwiające precyzyjne wykonywanie operacji ręcznego nakładania farb na powierzchnię ozdabianego przedmiotu.

Obsługa maszyn i urządzeń do zdobienia szkła wykonywana jest w pozycji stojącej lub innej wymuszonej.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Wśród narzędzi i maszyn wykorzystywanych do zdobienia szkła znajdują się m.in.:

• narzędzia ręczne (pędzle, tampony, stemple, szablony, gąbki, młotki, rylce, pilniki, piłki, dłuta itp.),
• urządzenia i maszyny (toczek malarski, aerograf, kabina i pistolet natryskowy, maszyna sitodrukowa, laser grawerujący, pantograf, ploter ⁹, wyrzynarka do szkła ¹⁴, frezarka, szlifierka, pistolet do piaskowania, piaskarka ⁸, matownice próżniowe i/lub sprężarkowe, maszyna do rytowania, automatyczna linia, w skład której wchodzi nakładarka walcowa, polewarka kurtynowa, automat natryskowy, tunel suszący, transportery służące do transportowania szkła między poszczególnymi operacjami, urządzenia chłodzące tafle szkła).

Organizacja pracy

Zdobnik szkła, w zależności od specjalności jaką wykonuje, miejsca pracy, wykonywanych zadań zawodowych i liczby osób zatrudnionych w przedsiębiorstwie, może pracować indywidualnie lub zespołowo.

W hutach szkła pracownicy najczęściej dobierani są w zespoły lub brygady składające się z kilku osób, odpowiedzialnych za różne techniki zdobienia wyrobu. Członkowie zespołu porozumiewają się między sobą i współpracują, a przy tym są nadzorowani przez brygadzistę, mistrza lub kierownika zmiany, który kontroluje przebieg ich pracy. Konkretne zadania na swoich stanowiskach pracownicy wykonują samodzielnie.

W mniejszych zakładach rzemieślniczych praca ma charakter bardziej indywidualny – poszczególni pracownicy są odpowiedzialni za całość procesu.

Zdobnicy szkła zatrudnieni w hutach szkła, w których znajdują się urządzenia działające w ruchu ciągłym, mogą pracować w systemie kilkuzmianowym, przez osiem godzin dziennie.

Zdobnik szkła odpowiada za samodzielne przygotowanie środka zdobniczego i wykonanie dekoracji oraz zabezpieczenie wyrobu. Nad pracą zdobnika szkła czuwają dyspozytorzy, kierownicy i doświadczeni mistrzowie rzemiosła.

Osoby zatrudnione w mniejszych przedsiębiorstwach, warsztatach rzemieślniczych specjalizujących się m.in. w zdobieniu szkła, mogą pracować w systemie jednozmianowym, w stałych godzinach pracy.

W przypadku prowadzenia własnej działalności zdobnik szkła często kontaktuje się z klientami, negocjuje ceny i omawia powierzone zlecenie.

Prace wykonywane w zawodzie zdobnik szkła są na ogół powtarzalne, a ich wykonywanie wymaga wiedzy i zmysłu artystycznego oraz doświadczenia.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Zdobnik szkła może być narażony na zagrożenia, wynikające z warunków panujących w zakładzie pracy, takich jak np.:

• hałas pracujących maszyn i urządzeń,
• porażenie prądem elektrycznym,
• pyły szklane powstające podczas szlifowania, polerowania dekorowanych powierzchni, opary szkodliwych i mocnych substancji (stosowanych np. podczas chemicznej obróbki powierzchni szklanej).

Wśród możliwych skutków dla zdrowia, związanych z wykonywaniem zawodu zdobnik szkła, znajdują się m.in.:

• choroby kręgosłupa (wynikające z konieczności wielogodzinnego wykonywania obowiązków w wymuszonej pozycji ciała),
• zwyrodnienia układu kostnego, zwłaszcza nadgarstków,
• choroby oczu spowodowane dość intensywnym oświetleniem stanowiska pracy czy też kontaktem z substancjami takimi, jak: terpentyna, żywice, różnego rodzaju farby,
• reakcje alergiczne,
• urazy i skaleczenia,
• choroby układu oddechowego (szczególnie pylica).

W związku z ryzykiem wystąpienia wymienionych zagrożeń szczególnie ważne jest przestrzeganie i stosowanie zasad oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

W przypadku zdobnika szkła wykonującego swoje obowiązki przez wiele godzin w pozycji obciążającej kręgosłup, istotna jest również odpowiednia organizacja stanowiska pracy, uwzględniająca wymagania ergonomii.

Podczas pracy zdobnik szkła powinien być ponadto zaopatrzony w ochronne ubranie robocze, a w trakcie rozpylania farb korzystać z maseczki przeciwpyłowej.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód zdobnik szkła ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• sprawność narządu wzroku,
• sprawność zmysłu dotyku,
• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność układu oddechowego,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność narządów równowagi;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• ostrość wzroku,
• rozróżnianie barw,
• czucie dotykowe,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• spostrzegawczość,
• zręczność rąk,
• zręczność palców,
• zmysł równowagi,
• widzenie stereoskopowe;

w kategorii sprawności i zdolności

• uzdolnienia artystyczne (twórcze),
• wyobraźnia przestrzenna,
• zdolność koncentracji uwagi,
• uzdolnienia organizacyjne,
• zdolność do przestrzegania reguł, przepisów i standardów;

w kategorii cech osobowościowych

• kreatywność,
• dbałość o jakość pracy,
• odpowiedzialność za działania zawodowe,
• gotowość do pracy indywidualnej,
• dokładność,
• rzetelność,
• samokontrola,
• sumienność,
• samodzielność,
• wytrwałość i cierpliwość,
• zamiłowanie do ładu i porządku,
• zainteresowania artystyczne.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.3. Kompetencje społeczne; 3.4. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Praca w zawodzie zdobnik szkła pod względem wydatku energetycznego należy do prac lekkich/średnio ciężkich.

Osoba podejmująca pracę w tym zawodzie powinna charakteryzować się dobrym stanem zdrowia, w szczególności:

• dobrym wzrokiem (może występować korekcja wad wzroku okularami),
• zdolnościami do porównywania lub odróżniania kolorów pod względem odcieni, nasycenia i jasności,
• sprawnością rąk i palców oraz zdolnościami manualnymi.

Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu zdobnik szkła są m.in.:

• choroby ograniczające ruch rąk, np. choroby reumatyczne,
• choroby układu oddechowego, w tym m.in. przewlekłe choroby płuc, oskrzeli,
• alergie, uczulenia.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) do podjęcia pracy w zawodzie zdobnik szkła pracodawcy preferują wykształcenie na poziomie branżowej szkoły I stopnia (dawniej zasadniczej szkoły zawodowej) w zawodach z obszaru kształcenia administracyjno-usługowego.

Dodatkowym atutem może być wykształcenie średnie artystyczne uzyskane w wyniku ukończenia np. liceum plastycznego w zawodzie plastyk, w ramach specjalności formy rzeźbiarskie i specjalizacji szkło artystyczne.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Pracę w zawodzie zdobnik szkła może wykonywać również osoba, która:

• posiada uzdolnienia artystyczne i została przyuczona do zawodu,
• uzyskała doświadczenie w trakcie wykonywania prac w zawodzie,
• odbyła szkolenie w zakresie zdobienia wyrobów ze szkła w określonej technice.

Podjęcie pracy w zawodzie zdobnik szkła ułatwiają:

• świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski w zawodzie zdobnik szkła, nadawane w ramach kształcenia rzemieślniczego po zdaniu egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze,
• dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w pokrewnym zawodzie szkolnym operator urządzeń przemysłu szklarskiego,
• świadectwo potwierdzające kwalifikację: AU.05 Wytwarzanie wyrobów ze szkła, w pokrewnym zawodzie szkolnym operator urządzeń przemysłu szklarskiego,
• dyplom ukończenia szkoły artystycznej i uzyskanie tytułu plastyka w ramach specjalności formy rzeźbiarskie i specjalizacji szkło artystyczne.

Dodatkowymi atutami przy zatrudnianiu w zawodzie zdobnik szkła są m.in.:

• suplementy Europass (w języku polskim i angielskim), wydawane na prośbę zainteresowanego przez Izby Rzemieślnicze oraz Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
• certyfikaty lub zaświadczenia potwierdzające nabycie umiejętności wykonywania zdobienia szkła różnymi technikami,
• udokumentowane doświadczenie zawodowe w dekorowaniu wyrobów wykonanych ze szkła, potwierdzające nabycie umiejętności praktycznych w zakresie zdobienia wyrobów różnymi technikami i/lub obsługi urządzeń i narzędzi przemysłu szklarskiego.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Pracownik w zawodzie zdobnik szkła może m.in.:

• rozpocząć pracę od stanowiska pomocnika, a następnie wraz z nabyciem doświadczenia zawodowego awansować na samodzielne stanowisko (posiadając tytuł czeladnika),
• po nabyciu dalszego doświadczenia zawodowego, kompetencji organizacyjnych i w obszarze kierowania ludźmi – zdobyć tytuł mistrza w zawodzie i nadzorować pracę małego zespołu pracowników,
• posiadając uprawnienia pedagogiczne i tytuł mistrza w zawodzie, prowadzić szkolenia przyszłych czeladników i mistrzów w zawodzie,
• posiadając wykształcenie zawodowe w zawodzie pokrewnym operator urządzeń przemysłu szklarskiego, dalej kształcić się w branżowej szkole II stopnia (w zawodzie technik technologii szkła) lub w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych, a następnie po zdaniu matury i ewentualnym ukończeniu studiów I oraz II stopnia (np. na kierunku sztuka i wzornictwo szkła itp.),
• rozszerzać swoje kompetencje zawodowe poprzez kształcenie/szkolenie w zawodach pokrewnych, np. uczestnicząc w kwalifikacyjnych kursach zawodowych,
• doskonalić swoje umiejętności, uczestnicząc w szkoleniach branżowych oraz organizowanych przez pracodawców,
• założyć i prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wykonywania i zdobienia wyrobów ze szkła i innych materiałów.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) w zawodzie zdobnik szkła istnieje możliwość potwierdzania kompetencji zawodowych w systemie nauki zawodu w rzemiośle, który umożliwia zdobycie tytułu czeladnika, a następnie mistrza w zawodzie zdobnik szkła. Dokumentami potwierdzającymi te tytuły są odpowiednio: świadectwo czeladnicze oraz dyplom mistrzowski.

Alternatywnie Okręgowe Komisje Egzaminacyjne oferują możliwość potwierdzania kompetencji zawodowych przydatnych w zawodzie zdobnik szkła, wchodzących w skład zawodu (pokrewnego) operator urządzeń przemysłu szklarskiego, w zakresie kwalifikacji AU.05 Wytwarzanie wyrobów ze szkła.

Państwowe Komisje Egzaminacyjne powołane przez ministra właściwego ds. kultury i dziedzictwa narodowego potwierdzają tytuł plastyka w określonej specjalności i specjalizacji. Natomiast dyrektor szkoły wydaje dyplom ukończenia szkoły artystycznej. Dyplom potwierdza uzyskanie tytułu plastyka w ramach specjalności formy rzeźbiarskie i specjalizacji szkło artystyczne.

Więcej informacji można uzyskać w Rejestrze Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie zdobnik szkła może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie zdobnik szkła wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Wykonywanie prac pomocniczych przed zdobieniem wyrobów ze szkła.
• Z2 Wykonywanie ręcznego zdobienia wyrobów ze szkła.
• Z3 Obsługiwanie maszyn, urządzeń i linii technologicznej do mechanicznego zdobienia wyrobów ze szkła.
• Z4 Wykonywanie szlifowania wyrobów ze szkła.

Kompetencja zawodowa Kz1: Wykonywanie zdobienia wyrobów szklanych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie zdobnik szkła powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań oraz za powierzony sprzęt i narzędzia wykorzystywane do pracy w zawodzie zdobnik szkła.
• Dostosowywania zachowania do zmiennych okoliczności pracy podczas wykonywania zdobień wyrobów ze szkła.
• Oceniania i weryfikowania wykonywanych przez siebie prac związanych z wykonywaniem zdobień wyrobów ze szkła.
• Podnoszenia własnych kompetencji zawodowych w zakresie wykonywania zdobień wyrobów ze szkła.
• Oceniania zagrożenia zdrowia oraz życia i podejmowania działań adekwatnych do stopnia zagrożenia podczas wykonywania zdobień wyrobów ze szkła.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami związanymi z wykonywaniem zdobień wyrobów ze szkła.

Pracownik powinien posiadać zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu zdobnik szkła.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu zdobnik szkła

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie zdobnik szkła nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisu kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Zdobnik szkła może znaleźć zatrudnienie w małych, często rzemieślniczych oraz dużych (głównie huty szkła) zakładach produkujących oraz dekorujących wyroby użytkowe i ozdobne ze szkła.

Takie zakłady mogą specjalizować się na przykład w wytwarzaniu i dekorowaniu:

• szkła dekoracyjnego i użytkowego,
• wyrobów pamiątkarskich ze szkła i galanterii szklanej,
• opraw oświetleniowych.

Poza tym zdobnik szkła może znaleźć zatrudnienie np. w placówkach kultury i ośrodkach terapeutycznych.

Zdobnik szkła może założyć i prowadzić własną pracownię rzemieślniczą.

W badaniach „Barometr zawodów 2018” zdobnik szkła został przyporządkowany do grupy rzemieślnicy obróbki szkła i metali szlachetnych. W 2018 roku eksperci uznali, że zawód zdobnik szkła zalicza się do zawodów zrównoważonych, czyli takich, w których liczba wolnych miejsc pracy jest zbliżona do liczby osób zainteresowanych podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) kandydatów do pracy w zawodzie zdobnik szkła kształci się w ramach systemu kształcenia rzemieślniczego, który umożliwia nabycie tytułu czeladnika, a następnie mistrza w zawodzie zdobnik szkła. Kompetencje w tym zawodzie potwierdzają, po zdaniu egzaminu, Izby Rzemieślnicze.

Kompetencje przydatne do wykonywania zawodu zdobnik szkła można uzyskać, podejmując:

• kształcenie w branżowej szkole I stopnia w zawodzie pokrewnym operator urządzeń przemysłu szklarskiego,
• kształcenie w liceum plastycznym lub szkole policealnej plastycznej w zawodzie plastyk,
• szkolenie w ramach kwalifikacyjnego kursu zawodowego w zakresie kwalifikacji AU.05 Wytwarzanie wyrobów ze szkła, w pokrewnym zawodzie szkolnym operator urządzeń przemysłu szklarskiego.

Kształcenie w zakresie kwalifikacyjnego kursu zawodowego (dla dorosłych) oferują:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie pokrewnym operator urządzeń przemysłu szklarskiego potwierdzają (również trybie eksternistycznym) Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

Szkolenie

W większości przypadków zakłady rzemieślnicze oraz przedsiębiorstwa specjalizujące się w wykonywaniu wyrobów ze szkła i ich zdobieniu same prowadzą szkolenia kandydatów i pracowników w zawodzie zdobnik szkła.

Szkolenia mogą być również oferowane przez:

• Izby Rzemieślnicze, Centrum Dziedzictwa Szkła,
• szkoły, ośrodki i centra kształcenia zawodowego oraz inne instytucje działające na rynku usług szkoleniowych w zakresie wykonywania wyrobów ze szkła i ich zdobienia.

Przykładowa tematyka szkoleń może dotyczyć m.in.:

• metod i technik wykonywania zdobień wyrobów szklanych,
• obsługi urządzeń i maszyn do zdobienia wyrobów ze szkła.

Organizatorzy tych szkoleń poświadczają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Obecnie (2018 r.) wynagrodzenie osób pracujących w zawodzie zdobnik szkła jest zróżnicowane i wynosi średnio ok. 3000 zł brutto miesięcznie.

Zdobnik szkła w ramach samozatrudnienia może liczyć na zarobki na poziomie od 2100 zł do 6000 zł brutto miesięcznie.

Zdobnik szkła zatrudniony w zakładzie przy zdobieniu wyrobów ze szkła na linii produkcyjnej może otrzymać wynagrodzenie na poziomie od wynagrodzenia minimalnego do 4000 zł brutto miesięcznie w przeliczeniu na jeden etat.

Na poziom wynagrodzenia w zawodzie zdobnik szkła ma wpływ m.in.:

• szczegółowy zakres zadań i obowiązków,
• sytuacja na lokalnym rynku pracy,
• region Polski,
• wielkość aglomeracji,
• wykształcenie i doświadczenie zawodowe oraz uzdolnienia artystyczne, w szczególności posiadanie umiejętności zawodowych ściśle powiązanych z uzdolnieniami artystycznymi i ręcznym nanoszeniem zdobień.

W zawodzie zdobnik szkła możliwe jest zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami.

Warunkiem niezbędnym do zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w zawodzie zdobnik szkła jest identyfikacja indywidualnych barier, dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza możliwości swobodnego poruszania się oraz należytego wykonywania prac,
• z niewielką dysfunkcją narządu wzroku (04-0), pod warunkiem stosowania szkieł korekcyjnych i dobrego oświetlenia w zakładzie,
• z niewielką dysfunkcją kończyn górnych (05-R), która nie wyklucza pracy z urządzeniami, wykorzystując przy tym siłę niezbędną do wykonania prac,
• słabo słyszących, głuchych i głuchoniemych (03-L), pod warunkiem zapewnienia im odpowiedniej pomocy technicznej oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy np. pod kątem możliwości percepcji sygnałów alarmowych.